Tegengaan erfelijke aandoeningen - epilepsie

De Raad van Beheer wil de Nederlandse rasverenigingen en fokkers helpen bij het zo gezond mogelijk fokken. De Raad van Beheer wil daarbij de middelen gebruiken die we tegenwoordig tot onze beschikking hebben en krijgen. Door het stimuleren van zorgvuldige fokkerij moet er ook duidelijk een lijn komen wat we niet willen. Wanneer we problemen onacceptabel vinden, zoals epilepsie, kunnen de maatregelen vergaand zijn.

De Algemene Vergadering heeft in oktober 2021 gestemd over de maatregelen om epilepsie terug te dringen en een meldpunt in te richten. Bij het meldpunt kunnen ook meldingen gedaan worden van andere erfelijke aandoeningen.

Epilepsie is een potentieel levensbedreigende aandoening. Wanneer een hond epilepsie heeft, heeft dit grote gevolgen voor de hond zelf, de eigenaar en de omgeving. Het is een aandoening waar iedereen mee bekend is omdat ook mensen zijn die epilepsie hebben. Er is veel media-aandacht geweest voor epilepsie bij rashonden. Daarbij heeft ook de minister aangegeven dat er maatregelen genomen dienen te worden om de kans op de epilepsie via de fokkerij te verkleinen.

Epilepsie is een probleem dat al lang bestaat en bij meerdere diersoorten, inclusief de mens, en niet uitgebannen lijkt te kunnen worden.

Wat is epilepsie
Epilepsie is een verzamelterm voor een uiting van meerdere ziektebeelden. Wanneer er sprake is van erfelijke epilepsie, is er met een goed fokbeleid een mogelijkheid om het risico op erfelijke epilepsie in de volgende generatie te verkleinen. Er zijn rassen waar epilepsie een groter probleem is; er zijn ook rassen waar epilepsie is teruggedrongen met behulp van een gericht fokbeleid. Wanneer we kijken bij de rassen waarbij het gelukt is om epilepsie terug te dringen, is het startpunt altijd geweest dat meldingen zijn geregistreerd.

Vastleggen van epilepsie meldingen
Om meldingen te registreren is het belangrijk dat de meldingen opgevolgd worden. Nog belangrijker is het dat we het melden van epilepsie stimuleren. Een belangrijk onderdeel daarvan is dat we accepteren dat epilepsie kan voorkomen en dat we honden van die fokker blijven gebruiken. We weten immers dat die fokker eerlijk is en meldt. En dus niet de fokker en zijn/haar honden negatief bejegenen. Willen we erfelijke epilepsie terugdringen dan moeten we daar samen aan werken en zorgen dat meldingen gedaan worden.

Niet fokken met honden die mogelijk epilepsie hebben
Meldingen hebben consequenties. De hond zelf is uiteraard niet geschikt voor de fokkerij. Los of de hond erfelijke epilepsie heeft, ook wanneer een andere oorzaak epilepsie of epileptiforme aanvallen veroorzaakt, is deze hond niet gezond. De overige consequenties worden hierna weergegeven.

Terugdringen idiopathische epilepsie
Het terugdringen van idiopathische epilepsie kan alleen plaatsvinden wanneer een aantal maatregelen tegelijkertijd wordt ingezet. Het beleid start met het melden van epilepsie (de lijder). Vervolgens worden maatregelen op basis van de melding genomen.

Diagnose epilepsie
Wanneer de diagnose epilepsie is gesteld, mag er niet meer met de desbetreffende hond gefokt worden. Het is mogelijk dat deze hond niet aan idiopathische epilepsie lijdt, maar secundaire epilepsie heeft. Secundaire epilepsie betekent dat de hond door een ander probleem epileptische aanvallen heeft (bijv. hersentumor, leverprobleem etc). De diagnose wordt gesteld aan de hand van criteria: diagnose idiopathische epilepsie

Second opinion/herroeping
Mocht een hond toch geen epilepsie hebben dan moet dit ook aangegeven/doorgegeven kunnen worden. Een herroeping is dus mogelijk en zorgt dat de hond en de ouderdieren van de hond voor de fokkerij geen restricties meer kennen.

Fokverbod/limited registration
Wanneer de melding van epilepsie is opgevolgd en vast is komen te staan dat dit met grote zekerheid idiopathische epilepsie betreft, kan de hond een fokverbod of limited registration krijgen. De ouderdieren krijgen een bijschrijving en de eigenaren van de ouderdieren worden hierover geïnformeerd. In het account van de honden kan dit vastgelegd worden, zodat ook bij overdracht van de hond deze informatie bekend blijft bij toekomstige eigenaren.

Maatregelen:

1. Een lijder aan epilepsie wordt uitgesloten van de fokkerij (krijgt een fokverbod);
2. De combinatie van ouderdieren van een lijder mag niet herhaald worden;
3. Wanneer een ouderdier van een lijder in een andere oudercombinatie wederom een lijder aan epilepsie voortbrengt, wordt het ouderdier definitief uitgesloten van de fokkerij (en krijgt dus ook een fokverbod).

De maatregelen gaan altijd in nadat de melding is opgevolgd en geldt voor dekkingen nadat de eigenaren van de ouderdieren zijn geïnformeerd.